Betekent AI het einde van kunst?

Het was al een tijdje bekend, maar je kan er nu echt niet meer om heen. AI, het is echt overal. Ik zie het in de apps, mijn telefoon, reclameborden, scholen, in trends etc. Wat sommigen als geweldig ervaren, is voor anderen een enorm pijnpunt. Ik val onder de tweede groep. Vooral als ik zie hoe we AI gebruiken om afbeeldingen te generen. Dan vraag ik vraag mij wel eens af of AI het einde van kunst betekent.

wat is ai?

Voor de mensen die AI nog niet kennen, AI staat voor Artificial Intelligence. Oftewel kunstmatige intelligentie. Wat is dat? Dat is een systeem, die wij mensen data voeren, waar we vervolgens antwoorden en kennis over ingewikkelde onderwerpen uittrekken.

Waarom is dit gemaakt? AI kan meer informatie opslaan dan dat wij mensen dat kunnen. Dus het kan grote, complexe vraagstukken beantwoorden. Kortom van een afstandje is dit is een knap staaltje werk. Dit is echter niet het enige waarvoor mensen AI gebruiken. Kijk maar naar het meest populaire OpenAI model van dit moment: ChatGPT.

Dit is een OpenAI waarbij je een vraag stelt aan een chatbot, die vervolgens een antwoord of een afbeelding genereert. Sommige AI systemen kunnen zelfs (geanimeerde) films genereren.

Het probleem van ai en ai-gegenereerde afbeeldingen

Ondanks dat AI systemen een erg knap technologisch werk, is het functioneren wat minder knap. Zoals ik hiervoor al benoemde, AI heeft data nodig om te functioneren. Dit is waar de problemen starten, want het heeft niet een klein beetje data nodig, maar miljoenen om iets van waarde te genereren. Dit geldt ook voor het genereren van afbeeldingen.

Nu zul je denken, er is kunst genoeg toch? Ja en nee. Hoewel er theoretisch gezien genoeg kunst is om deze systemen te voeden, is niets minder waar. Want AI-makers mogen niet onbeperkt hun systemen voeren, want ze hebben te maken met auteursrechten.

Dit betekent dat als jij iets origineels creëert, denk aan een boek, tekening, wetenschappelijk artikel of een lied, het automatisch beschermd is. Met het auteursrecht mag niemand zonder jouw toestemming je werk exploiteren/verspreiden of kopiëren. Auteursrecht kan echter wel verlopen en dan komt het in het publieke domein.

Makers van AI modellen mogen dus enkel kunst uit het publieke domein aan hun AI voeden, maar niet van het werk waar nog actief auteursrecht op zit. Er is alleen niet genoeg werk in het publieke domein om de modellen te onderhouden. Dus de AI-makers negeren het auteursrecht en scrapen het internet naar kunst voor hun modellen, modellen zoals midjourney en ChatGPT. Met andere woorden het is diefstal.

Het is de grootste kunstroof van de geschiedenis!

Ze hebben ons werk niet enkel gestolen, maar verkopen het in het openbaar(!) door aan het publiek. Die vervolgens miljoenen replica's maken en sommigen willen daar ook geld aan verdienen. Waarvan niks naar de originele makers gaat.

Het bagatelliseren van kunst

Wat is het gevolg van al die replica's die op de markt komen? Kunst wordt gereduceerd tot een trend en stijl. Want nu hoef je enkel een prompt te formuleren: "maak een illustratie van een dansende banaan in de stijl van Studio Ghibli" en dan genereert AI dat voor jou.

Het werk van Hayao Miyazaki, de oprichter van Studio Ghibli, behoort niet tot het publieke domein. Daar komt bij dat hij een diepe haat heeft voor AI. hij noemde het: "An insult to life itself." Hij wilt er ook niks mee te maken hebben en is erg kritisch op het lak aan ziel en menselijkheid. Iets waar het werk van Miyazaki juist om bekend staat. Zijn verhalen zijn doordrenkt met commentaar op de maatschappij en de samenleving, maar zijn werk is toch gestolen en gereduceerd tot een 'schattige trend'.

Dit geldt ook voor het werk van Jim Henson, de maker van The Muppets. Zijn werk is ook geen publiek domein, maar wat zie je. Iedereen veranderd zichzelf in een Muppet met AI. Jim Henson deed zijn best om de kunst van het maken van poppen te bewaren. Maar nam iemand de moeite om zelf iets te maken of het te leren? Nee.

Dit zijn de levenswerken van mensen, dat is niet zomaar iets. Daar heb je respect voor en als je dat niet kan opbrengen, dan laat je het met rust. Maar zoals wij er mee om gaan wordt kunst, minder en minder waard.

Gevolgen voor professionele artiesten

AI-gegenereerde afbeeldingen worden nu vooral door het grote publiek gebruikt om mee te doen aan trends of als 'stock-afbeelding'. Dit gaat in op de twee eerder benoemde problemen. Toch denk ik niet dit niet een (groot)verlies van inkomsten is voor artiesten. Want laten we heel eerlijk zijn, de mensen die de mensen die deze afbeeldingen genereren waren niet van plan hiervoor te geld te betalen.

De grootste gevolgen voor de inkomstbronnen van professionele artiesten liggen bij bedrijven. Veel van hun zien dit namelijk als een manier om geld te besparen. Zelfs bedrijven die ontzettend afhankelijk zijn van het werk van artiesten voor maken/kopen van hun producten. Want AI kan 'hetzelfde' voor niks of voor een fractie van de kosten.

Een ander gevolg is dat je werk lastiger te beschermen is. Auteursrecht was altijd al een lastig onderwerp, maar AI maakt het ingewikkelder. Veel artiesten maken gebruik van het internet om hun werk aan potentiële klanten te laten zien. Helaas, wordt het haast onmogelijk gemaakt om je werk niet te laten scrapen. Om nog maar niet te spreken over programma's die toegang tot je werk afdwingen.

Adobe, een veel gebruikt tool voor artiesten, verplicht nu hun gebruikers toe te staan dat zij al je werk mogen scrapen om hun AI te voeden. Meta, die hun AI wilt voeden met jouw werk als je hun platformen gebruikt. Microsoft, die toegang wilt tot al je bestanden. Ik kan nog even doorgaan. Deze bedrijven hebben een pot met goud gevonden en die willen ze kosten wat het kost vullen met nog meer goud.

Begrijp mij niet verkeerd. Lang niet alle bedrijven en particulieren zijn geïnteresseerd in het vervangen van artiesten. Echter wordt het speelveld voor artiesten wederom kleiner.

De toekomst voor de kunst

Is kunst gedoemd om te sterven aan de hand van AI? Nee, AI kan kunst en kunstenaars niet vervangen. Kunst en creëren is zoiets menselijks, dat ligt in onze ziel en daarom is het moeilijk te stelen. Mensen zullen blijven maken, ook als ze er niet voor betaalt krijgen. Ik moedig bedrijven en mensen wel aan om samen te werken met professionele artiesten voor betere resultaten!

Ik ben wel bang dat het werk dat AI genereert een prominentere plek zal krijgen in ons dagelijkse levens en we kunnen het niet tegenhouden. Niet een erg rooskleurige toekomst.

Wij moeten ons als mensen de volgende vraag willen stellen: "Willen we in een wereld leven waar ieder boek, film, illustratie, lied, gedicht of voorstelling gegenereerd is?" Het lijkt mij een lege wereld.

Door het onderwaarderen van kunst, onderwaarderen we onszelf.

---

Er valt nog veel meer te zeggen over dit onderwerp, maar ik wilde het nog enigszins behapbaar houden.

Wil je op de hoogte blijven van mijn nieuwste werk, projecten of blogs? Schrijf je dan in voor de Star Scrolls nieuwsbrief!